All Questions
prev
Poprzedni:4.42 Czy chrześcijanie powinni być przeciwni karze śmierci?
next
Następny:4.44 Czy chrześcijanie mogą zaciągać się do armii i wypowiadać wojny?

4.43 Czy można użyć siły w samoobronie?

Społeczeństwo i wspólnota

Obowiązkiem każdego chrześcijanina jest ochrona życia, które otrzymaliśmy od Boga. Jeśli jest to konieczne, można bronić siebie lub innych używając siły. Obrona musi być jednak zawsze adekwatna do ataku.

Ochrona innych jest naszym obowiązkiem. Naśladując Jezusa można poświęcić swoje życie w obronie innej osoby. Jezus powiedział swoim uczniom: „Jeśli cię kto uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi” (Mt 5, 39)Mt 5, 39: A Ja wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu. Lecz jeśli cię kto uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi!. Jezus sam odpowiedział na przemoc miłością i poświęceniem.

 

Masz prawo bronić siebie i innych, używając siły, jeśli to konieczne. Dla siebie możesz wybrać nieużywanie przemocy i poświęcenie.
Z mądrości Kościoła

Dlaczego należy szanować życie ludzkie?

Ponieważ jest święte. Od samego początku domaga się stwórczego działania Boga i pozostaje na zawsze w specjalnym odniesieniu do Stwórcy, jedynego swego celu. Nikt nie może rościć sobie prawa do bezpośredniego zadawania śmierci niewinnej istocie ludzkiej, ponieważ jest to głęboko sprzeczne z godnością osoby i świętością Stwórcy: „Nie wydasz wyroku śmierci na niewinnego i sprawiedliwego” (Wj 23, 7). [2258-2262; 2318-2320]Ponieważ jest święte. Od samego początku domaga się stwórczego działania Boga i pozostaje na zawsze w specjalnym odniesieniu do Stwórcy, jedynego swego celu. Nikt nie może rościć sobie prawa do bezpośredniego zadawania śmierci niewinnej istocie ludzkiej, ponieważ jest to głęboko sprzeczne z godnością osoby i świętością Stwórcy: „Nie wydasz wyroku śmierci na niewinnego i sprawiedliwego” (Wj 23, 7). [CCKK 466]

Czego zakazuje piąte przykazanie?

Piąte przykazanie zakazuje jako głęboko sprzecznych z prawem moralnym (ciężki grzech) takich działań, jak: Zabójstwo bezpośrednie i zamierzone, i współdziałanie z nim; Bezpośrednie przerywanie ciąży, zamierzone jako cel lub środek, jak również współdziałanie w przerywaniu ciąży; powoduje nałożenie kary ekskomuniki, ponieważ życie ludzkie od chwili swego poczęcia powinno być szanowane i chronione w sposób absolutny w całej swej integralności; Eutanazja bezpośrednia, która polega na położeniu kresu życia osób upośledzonych, chorych lub umierających; Samobójstwo i dobrowolne współdziałanie z nim, ponieważ sprzeciwia się głęboko miłości Boga, miłości samego siebie i bliźniego; gdy chodzi o odpowiedzialność, to może być ona zwiększona, z racji zgorszenia, lub zmniejszona, gdy samobójstwo jest popełnione z powodu ciężkich zaburzeń psychicznych lub dużego strachu. [2268-2283; 2321-2326]Piąte przykazanie zakazuje jako głęboko sprzecznych z prawem moralnym (ciężki grzech) takich działań, jak: Zabójstwo bezpośrednie i zamierzone, i współdziałanie z nim; Bezpośrednie przerywanie ciąży, zamierzone jako cel lub środek, jak również współdziałanie w przerywaniu ciąży; powoduje nałożenie kary ekskomuniki, ponieważ życie ludzkie od chwili swego poczęcia powinno być szanowane i chronione w sposób absolutny w całej swej integralności; Eutanazja bezpośrednia, która polega na położeniu kresu życia osób upośledzonych, chorych lub umierających; Samobójstwo i dobrowolne współdziałanie z nim, ponieważ sprzeciwia się głęboko miłości Boga, miłości samego siebie i bliźniego; gdy chodzi o odpowiedzialność, to może być ona zwiększona, z racji zgorszenia, lub zmniejszona, gdy samobójstwo jest popełnione z powodu ciężkich zaburzeń psychicznych lub dużego strachu. [CCKK 470]

Dlaczego uprawniona obrona osób i społeczności nie sprzeciwia się temu zakazowi?

Ponieważ w uprawnionej obronie chodzi o podjęcie działania dotyczącego zachowania własnego życia i życia innych, a nie zabicia napastnika. Uprawniona obrona jest poważnym obowiązkiem tego, kto jest odpowiedzialny za życie innych. Nie powinna ona jednak skłaniać do użycia większej siły niż potrzeba. [CCKK 467]

Dlaczego nie można odbierać życia ani samemu sobie, ani innym?

Tylko Bóg jest Panem życia i śmierci. Poza przypadkiem uprawnionej obrony i sytuacjami zagrożenia życia żadnemu człowiekowi nie wolno zabić drugiej osoby. [2258-2262, 2318-2320] Odebranie życia jest wykroczeniem przeciwko Bogu. Ludzkie życie jest święte tzn.: należy do Boga, jest Jego własnością. Nawet nasze własne życie jest nam tylko powierzone. Sam Bóg obdarzył nas życiem i tylko On może je znowu odebrać. W Księdze Wyjścia powiedziano dosłownie: „Nie popełniaj morderstwa!” (Wj 20, 13).Tylko Bóg jest Panem życia i śmierci. Poza przypadkiem uprawnionej obrony i sytuacjami zagrożenia życia żadnemu człowiekowi nie wolno zabić drugiej osoby. [2258-2262, 2318-2320] Odebranie życia jest wykroczeniem przeciwko Bogu. Ludzkie życie jest święte tzn.: należy do Boga, jest Jego własnością. Nawet nasze własne życie jest nam tylko powierzone. Sam Bóg obdarzył nas życiem i tylko On może je znowu odebrać. W Księdze Wyjścia powiedziano dosłownie: „Nie popełniaj morderstwa!” (Wj 20, 13). [Youcat 378]

Co zawiera zakaz zabijania?

Zakazane są zabójstwo i współudział w morderstwie. Zakazane jest zabijanie w czasie wojny. Zakazane jest zabijanie życia poczętego. Zakazane jest samobójstwo, samookaleczenie lub autodestrukcja. Zakazana jest eutanazja, czyli zabijanie ludzi kalekich, chorych i umierających. [2268-2283, 2322-2325] Obecnie zakaz zabijania omijany jest często przy pomocy pozornie humanitarnych argumentów. Ale ani eutanazja, ani aborcja nie są humanitarnymi rozwiązaniami. W tych kwestiach Kościół wypowiada się bardzo jasno. Zawsze ten, kto uczestniczy w aborcji, zmusza do niej drugiego lub mu ją doradza, jest, podobnie jak w przypadku innych wykroczeń przeciwko życiu, automatycznie ekskomunikowany. Gdy samobójstwo popełnia człowiek chory psychicznie, odpowiedzialność za ten czyn jest nierzadko ograniczona lub – co zdarza się bardzo często – jest całkowicie zniesiona. [Youcat 379]

Dlaczego w przypadku uprawnionej obrony wolno drugiego zabić?

Kto czynnie napada na życie drugiego, powinien i musi być powstrzymany, nawet gdyby wiązało się z tym zabicie samego napastnika. (2263-2265, 2321] Obrona konieczna jest nie tylko prawem, ale jest wręcz obowiązkiem tego, kto bierze odpowiedzialność za życie innych. W przypadku obrony koniecznej nie powinno się jednak posługiwać nieadekwatnymi lub okrutnymi środkami. [Youcat 380]