4.43 Pinapayagan ka ba na gumamit ng puwersa upang ipagtanggol ang iyong sarili?
Ito ay isang tungkuling Kristiyano na pangalagaan ang buhay na natanggap mula sa Diyos.Maaaring gamitin ang puwersa o karahasan kung kinakailangan upang ipagtanggol ang iyong sarili o ang iba.Ang puwersang ginamit ay dapat palaging katimbang sa pag-atake.
Palagi tayong nakagapos sa tungkulin na ipagtanggol ang iba. Sumusunod sa halimbawa ni Jesus, maari mo ring piliin na ipagpakasakit ang iyong sariling buhay para sa iba.Sinabi ni Hesus sa kanyang mga alagad: “Kung may sumampal sa iyong kanang pisngi, ibaling sa kanya ang kabilang pisngi”(Mt.5:39)Mt.5:39: "Narinig ninyong sinabi,‘Mata sa mata at ngipin sa ngipin.’ Ngunit sinasabi ko sa inyo, huwag kayong gumanti sa masamang tao. Kung sinampal ka sa kanang pisngi, iharap mo rin sa kanya ang kaliwa”.. Siya mismo ang tumugon sa karahasan nang may pagmamahal at pagpapakasakit.
Bakit dapat igalang ang buhay ng tao?
Ang buhay ng tao ay dapat igalang sapagkat ito ay banal. Mula sa pasimula nito ang buhay ng tao ay kinabibilangan ng paglalang ng Diyos at ito'y nananatili magpakailanman sa isang pantanging kaugnayan sa Maylalang, na siyang tanging layunin nito. Ito ay hindi ligal para sa sinuman na direktang sirain ang isang inosenteng tao. Ito'y lubhang salungat sa dignidad ng tao at sa kabanalan ng Maylalang. " Huwag mong patayin ang inosente at ang matuwid " (Exodo 23:7). [CCCC 466]
Ano ang ipinagbabawal ng ikalimang utos?
Ipinagbabawal ng ikalimang utos na lubhang salungat sa batas ng moralidad:
- direktang at sinasadyang pagpatay at pakikipagtulungan dito;
- direktang pagpapalaglag, nais bilang isang layunin o bilang isang paraan, gayundin ang
pakikipagtulungan dito. Ang kasalanan na ito ay may kasamang parusa ng ekskomunikasyon sapagkat,mula sa sandali ng kanyang paglilihi, ang tao ay dapat na lubos na igalang at protektahan sa kanyang integridad; - direktang euthanasia na binubuo sa pagtatapos sa buhay ng mga may kapansanan, may sakit,o malapit nang mamatay sa pamamagitan ng isang kilos o sa pamamagitan ng hindi paggawa ng isang kinakailangang kilos;
- ang pagpapakamatay at ang kusang pakikipagtulungan dito, dahil ito ay isang malubhang pagkakasala laban sa makatarungang pag-ibig sa Diyos, sa sarili, at sa kapuwa. Ang pananagutan ng isa ay maaaring maging mas matindi dahil sa iskandales na ibinigay; ang isa na may karamdaman sa isip o nakaranas ng matinding takot ay maaaring nabawasan ang pananagutan. [CCCC 470]
Bakit ang lehitimong pagtatanggol sa mga tao at sa lipunan ay hindi salungat sa pamantayang ito?
Sapagkat sa pagpili ng makatuwirang pagtatanggol sa sarili ay iginagalang ng isa ang karapatang mabuhay (anuman ang sariling karapatang mabuhay o ang karapatan ng iba) at hindi pipiliing pumatay. Sa katunayan, para sa isa na may pananagutan sa buhay ng isa pa, ang lehitimong pagtatanggol ay maaaring hindi lamang isang karapatan, kundi isang malubhang tungkulin, basta lamang na hindi gamitin ang di-katumbas na puwersa. [CCCC 467]
Bakit hindi maaaring kunin ang sariling buhay o ang buhay ng iba?
Ang Diyos lamang ang Panginoon ng buhay at kamatayan. Hindi maaaring patayin ng isang tao ang kapwa liban na lang sa kaso ng pagtatanggol sa sarili at ng matinding pangangailangan.
Ang pag-atake sa buhay ay isang paglapastangan sa Diyos. Ang buhay ng tao ay banal, ibig sabihin, nabibilang ito sa Diyos, pag-aari Niya ito. Kahit ang ating sariling buhay ay ipinagkatiwala lamang sa atin; Siya lamang ang muling makakakuha nito. Sa aklat ng Exodo, literal na isinalin: "Huwag kang papatay" (Ex 20:13). [Youcat 378]
Aling mga interbensyon ang ipinagbabawal sa pagpatay?
Ipinagbabawal ang pumatay at ang pagtulong pumatay. Ipinagbabawal ang pumatay sa giyera. Ipinagbabawal ang pagpapalaglag ng bata mula sa panahong siya'y ipinaglihi. Ipinagbabawal ang pagpatay sa sarili at pagsira sa sarili o pananakit sa sarili. Ipinagbabawal din ang eutanasia, o ang pagpatay sa mga may kapansanan, may sakit at mamamatay na tao.
Sa kasalukuyan, ang pagbabawal sa pagpatay ay madalas napapanghina sa pamamagitan ng tila makataong argumento. Ngunit ang eutanasya at ang pagpapalaglag ay hindi makataong mga solusyon. Kaya ang Simbahan ang huling makapagbibigay-linaw sa mga ganitong bagay. Ang sinumang nakikibahagi sa isang pagpapalaglag, pinipilit ang iba na gawin ito o nagpapayo na gawin ito ay awtomatikong ekskomunikado, gaya ng iba pang kasalanan laban sa buhay. Kapag ang isang taong may diperensya ang pag-iisip ang nagpakamatay, ang pananagutan para rito ay madalas limitado at ganap pa ngang nakakansela. [Youcat 379]
Bakit maaaring tanggapin kahit ang pagpatay ng iba kapag ipinagtatanggol ang sarili?
Ang sinumang umaatake sa buhay ng iba, ay maaari at dapat pigilan, kahit na ang nag-aatake mismo ay mapatay.
Ang pagtatanggol sa sarili ay hindi lamang isang karapatan; ito ay nagiging obligasyon pa sa mga nagdadala ng responsibilidad para sa buhay ng iba. Gayunpaman, ang lehitimong pagtatanggol sa sarili ay hindi dapat gumamit ng mali, hindi naaangkop at malupit na mga pamamaraan. [Youcat 380]
Ang bawat tao, bawat gobyerno, ay may karapatan at tungkulin na protektahan ng proporsyonal na nangangahulugang sarili nitong pagkakaroon at kalayaan laban sa isang hindi makatarungang mananakop. Ngunit ang digmaan ay lilitaw nang higit pa at higit na maging pinaka barbaric at pinaka-hindi mabisang paraan ng paglutas ng mga salungatan sa pagitan ng dalawang bansa o ng pagkakaroon ng kapangyarihan sa sariling bansa ... Hindi ba dapat mabawasan ang mga sandata sa antas na katugma sa lehitimong depensa, na may pag-abandona sa mga maaaring sa anumang paraan ay hindi maisasama sa kategoryang ito? [Pope John Paul II, To the diplomatic corps, 10 Jan. 1987]
